طبقه‌بندی علوم از دیدگاه دانشمندان دوره اسلامی از قرن دوم هجری تا عصر حاضر

هدف: نشان‌دادن طرحی کلی از طبقه‌بندی‌های دانشمندان دوره اسلامی و رویکرد و جهان‌بینی این دانشمندان درخصوص تقسیم‌بندی‌هایی که ارائه کرده‌اند. روش‌شناسی: در این پژوهش از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است و ابراز گردآوری داده‌ها، اسناد و مدارک فارسی (کتاب‌ها، مقالات، و پایان‌نامه‌ها) است که به مسئله طبقه‌بندی علوم در دوره اسلامی از دیدگاه دانشمندان این حوزه پرداخته‌اند. یافته‌ها: از اواسط قرن دوم تاکنون، طبقه‌بندی‌های مختلفی از علوم ارائه شده است. نخستین تلاش جدی مسلمانان برای طبقه‌بندی علوم، از قرن سوم با کار کِندی آغاز شد. طرح فارابی، گامی اساسی در زمینه طبقه‌بندی علم در دوره اسلامی به‌شمار می‌رود. به‌دنبال وی سایر دانشمندان این دوره نیز در تکمیل طبقه‌بندی علوم اهتمام ورزیدند. همین روند به رشد و توسعه علوم انجامید. نتیجه‌گیری: بیشتراندیشمندان دوره اسلامی، شیوه‌های پیشینیان را مبنای رده‌بندی خود قرار دادند؛ و هم‌راستا با آن نیز، علوم جدیدی را شناسایی کردند و به آنها افزودند. بیشتر طبقه‌بندی‌های انجام‌شده از علوم در این دوره، از عام به خاص انجام شده است و بیشتر دانشمندان مسلمان، مابعدالطبیعه (علوم الهی) را ارجح علوم می‌دانستند.